Płeć i płeć są ważnymi wyznacznikami zdrowia, ale często brakuje nam kryteriów skutecznej promocji zdrowia w miejscu pracy uwzględniającej aspekt płci. Zespół Austriackiego Funduszu Promocji Zdrowia pracuje nad przezwyciężeniem tych wyzwań. Opracowali 17 kryteriów i 62-punktową listę kontrolną inicjatyw promocji zdrowia w miejscu pracy.
Napisane przez Sylvię Gaiswinkler
Płeć i płeć są potężnymi determinantami zdrowia, które również wpływają na zatrudnienie i zdrowie zawodowe. Różne płcie mogą być nierówno reprezentowane na niektórych stanowiskach w organizacji i doświadczać różnych wyzwań dla zdrowia i dobrego samopoczucia w pracy. Aby umożliwić wszystkim ludziom czerpanie korzyści z promocji zdrowia w miejscu pracy (WHP), perspektywa płci musi być centralnym elementem każdej fazy: planowania, realizacji i oceny. Niestety, w dużej mierze brakuje kryteriów skutecznej promocji zdrowia uwzględniającej kwestie płci w miejscu pracy. Dążąc do wykorzystania dobrych praktyk i określenia kryteriów skutecznej WHP uwzględniającej płeć, Austriacki Fundusz Promocji Zdrowia (FGÖ), jednostka biznesowa Austriackiego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, zebrał wiedzę na temat WHP z uwzględnieniem płci, analizując literaturę i dobre praktyki, których wyniki opublikowano w styczniu ubiegłego roku.
Dlaczego promocja zdrowia w miejscu pracy powinna uwzględniać problematykę płci?
Głównym argumentem przemawiającym za WHP wrażliwym na płeć i płeć jest to, że działania promujące zdrowie, które są dostosowane do ich docelowych odbiorców, są bardziej skuteczne niż szerokie, ale rozproszone podejścia. WHP związane z płcią i płcią jest również ważne, aby wypełnić prawne, moralne lub etyczne zobowiązania w zakresie zapewnienia środowiska pracy, które promuje dobre zdrowie zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet, a także osób LGBTQ+. Ponadto istnieją argumenty ekonomiczne, które należy uzasadnić, aby WHP z uwzględnieniem płci, jak również skuteczne, dostosowane środki mogą zapobiegać problemom zdrowotnym, maksymalizować produktywność, minimalizować zwolnienia chorobowe, zmniejszać niedobory wykwalifikowanych pracowników i zwiększać konkurencyjność organizacji jako pracodawca. Jest to szczególnie ważne w okresie zmian demograficznych i na rynku pracy. Równe szanse zdrowotne dla wszystkich płci są również często wymieniane jako cel w politykach równości, takich jak Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ, które powinny znaleźć odzwierciedlenie również w miejscu pracy.
Opracowanie skutecznego WHP uwzględniającego płeć
Zespół badawczy przeprowadził przegląd literatury na temat WHP z uwzględnieniem płci. Wybór literatury do przejrzenia oparto na zaleceniach ekspertów ds. promocji zdrowia. Aby uwzględnić również przykłady z życia wzięte, dołączono dokumentację pięciu projektów WHP związanych z płcią. Przegląd doprowadził do identyfikacji kryteriów, która została przeprowadzona zgodnie z wcześniej określonymi standardami włączania i wyłączania. Na podstawie tych kroków Zdefiniowano 17 nadrzędnych kryteriów odnoszących się do płci i 62 pytania z listy kontrolnej. Rozpoczynając nowy projekt WHP, te kryteria i pytania powinny być kluczowe na każdym etapie procesu.
Po pierwsze, zawsze należy uznawać równowagę płci w organizacji. W przypadku nierównej równowagi należy zastanowić się nad przyczynami i poszukać rozwiązań, które uczynią stanowiska bardziej atrakcyjnymi i dostępnymi dla wszystkich płci. Taka analiza równowagi płci powinna wykraczać poza zwykłe rozważenie równowagi w całej organizacji, do oceny nierówności płci na różnych stanowiskach i na różnych poziomach. Aby zmaksymalizować uczestnictwo wszystkich płci, należy rozważyć i zająć się różnymi motywami udziału w działaniach WHP.
WHP powinno zawsze zaczynać się od oceny potrzeb w zakresie promocji zdrowia w danej organizacji. Taka ocena powinna uwzględniać perspektywę płci. Ankiety i oceny powinny systematycznie obejmować kategorie i dochodzenia odnoszące się do płci, aby ocenić różne obciążenia i zasoby, których doświadczają różne płcie, a także różne sytuacje życiowe, takie jak role rodzinne i ilość pracy opiekuńczej. Jest prawdopodobne, że różne płcie napotykają różne problemy zdrowotne w miejscu pracy. Należy zidentyfikować czynniki powodujące te różnice i ustalić, czy są to czynniki biologiczne (niezmienne) czy społeczne (zmienne). Po ustaleniu należy poszukać odpowiednich rozwiązań uwzględniających problematykę płci.
Perspektywa płci powinna również znaleźć odzwierciedlenie w celach promocji zdrowia w miejscu pracy. Chociaż wspólne cele mogą czasami być odpowiednie, często cele są bardziej skuteczne, gdy są dostosowane do płci, uwzględniające płeć i szczegółowe, aby umożliwić właściwą ocenę.
Rozważając możliwe interwencje, należy wziąć pod uwagę ogólnie pozytywny i negatywny wpływ, jak również na różne płcie. Należy zaplanować konkretne środki dla wszystkich płci, z wyjątkiem przypadków, gdy istnieją dowody na to, że środki ogólne mogą być skuteczne. W celu wdrożenia środków zaleca się współpracę z profesjonalistami przeszkolonymi w zakresie wrażliwości płciowej WHP.
Do oceny skuteczności środków promocji zdrowia w miejscu pracy niezbędne jest stosowanie metod i instrumentów, które wprowadzają podejście uwzględniające kwestie płci. Jednym z kluczowych pytań, na które należy odpowiedzieć, jest to, czy powodzenie działań przyniosło pozytywne rezultaty dla wszystkich płci i czy są jakieś wyniki specyficzne dla płci. Wszystkie ustalenia i wnioski muszą być dobrze udokumentowane, zarówno z perspektywy ogólnej, jak i z perspektywy płci, aby ułatwić doskonalenie przyszłych środków. Na każdym etapie należy w przejrzysty sposób opisać różnice i podobieństwa.
Skutki zdrowotne związane z płcią i nierówności są powiązane ze strukturalnymi determinantami zdrowia; Czynniki strukturalne, społeczne i ekonomiczne zawsze będą miały wpływ na promocję zdrowia w miejscu pracy. Te szersze okoliczności powinny być bardziej brane pod uwagę w przyszłych projektach WHP.
Publikacja w języku niemieckim (ze streszczeniem w języku angielskim) jest publikowana przez Austriacki Fundusz Promocji Zdrowia i można ją pobrać tutaj.
Sylwia Gaiswinkler
Sylvia Gaiswinkler pracuje w Austriackim Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego w Wiedniu. Jest badaczką i autorką pierwszego austriackiego raportu o zdrowiu płci, który koncentruje się na depresji i samobójstwach, opublikowanego przez Ministerstwo Pracy, Spraw Społecznych, Zdrowia i Ochrony Konsumentów w 1 r. Kieruje również Krajowym Punktem Kontaktowym ds. Zdrowia Kobiet i jest strategicznym menedżerem procesu wdrażania Austriackiego Planu Działań na rzecz Zdrowia Kobiet. Jako socjolog jej zainteresowania dotyczą skutków społeczno-ekonomicznych oraz czynnika płci i płci na zdrowie i samopoczucie.