D’fhoilsigh EuroHealthNet clár le déanaí treoir faisnéise maidir le Seirbhísí um Chur Chun Cinn Sláinte a Mhaoiniú. Tá sé mar aidhm ag an treoir a thaispeáint conas aistrithe a dhéanamh ó chaiteachas ar chur chuige leigheasacha go hinfheistiú i gcur chuige coisctheacha ar mhaithe le sláinte agus folláine níos fearr. Scrúdaíonn sé conas is féidir acmhainní agus cumais a úsáid chun cabhrú leis na haistrithe seo a mhaoiniú agus chun rannchuidiú le 'geilleagar folláine'.
Le Andrew Barnfield
Tá géarchéim infheistíochta dea-dhoiciméadaithe san Eoraip i mbonneagar sóisialta do shláinte, oideachas agus seirbhísí sóisialta, a théann i bhfeidhm go díreach ar shláinte agus folláine gach saoránach. Ó ghéarchéim airgeadais 2008, tá laghdú mór tagtha ar infheistíocht phoiblí i mbonneagar sóisialta, ag fanacht 20% níos ísle ná deich mbliana ó shin. Meastar go bhfuil an bhearna infheistíochta i mbonneagar sóisialta san AE níos mó ná € 150 billiún in aghaidh na bliana[I]. Ina theannta sin, tá éiginnteacht airgeadais leanúnach ag buiséid a chuireann sláinte chun cinn. Ar fud na hEorpa sanntar thart ar 3% de chaiteachas an chórais sláinte ar shláinte an phobail, ar chur chun cinn na sláinte agus ar ghalair a chosc[Ii]. I gcomparáid leis sin caitear timpeall dhá thrian ar chúram leigheasach agus athshlánúcháin, agus an chuid eile ar earraí míochaine agus ar rialachas.
Is seirbhís sochaíoch luachmhar luachmhar seirbhísí a chuireann sláinte chun cinn[Iii]. Tá sláinte phoiblí chothrom agus inbhuanaithe ríthábhachtach d’fhorbairt eacnamaíoch agus inbhuanaitheacht shóisialta na sochaí. Tá an t-éileamh ar sheirbhísí ag méadú ar éagothroime, ar aosú na sochaí agus ualaí gaolmhara galair ainsealacha, mar aon le dúshláin athraithe aeráide agus imirce. Tá costais chúraim fadtéarmacha ag fás i gcónaí. Teastaíonn maoiniú buan agus tiomnaithe ó bhearta coisctheacha, a chuirtear ar fáil trí sheirbhísí a chuireann sláinte chun cinn. Níl na straitéisí infheistíochta reatha agus an maoiniú poiblí oiriúnach, tá siad neamh-inbhuanaithe, agus cruthaíonn siad costais éagóracha sóisialta, eacnamaíocha agus comhshaoil.
Lorgaíonn gach córas sláinte agus sóisialta bealaí nua chun freastal ar riachtanais go hinbhuanaithe agus luann siad go minic gur infheistíocht níos fearr ná leigheasanna é cosc. Teastaíonn réitigh nuálacha il-earnála chun an úsáid is oiriúnaí agus is cothroime a bhaint as cistí poiblí agus chun breisluach infheistíochtaí príobháideacha a uasmhéadú. Tá sé ríthábhachtach infheistíocht a dhéanamh sna cineálacha bonneagair shóisialta agus seirbhísí a chuireann sláinte chun cinn a fhreagraíonn is fearr do riachtanais agus ionchais daoine, go háirithe dóibh siúd is mó atá faoi mhíbhuntáiste. Caithfear réitigh fhadtéarmacha agus ionstraimí airgeadais malartacha a mheas agus a fhorbairt chun na bearnaí san infheistíocht atá ann a líonadh. Caithfear naisc a dhéanamh go práinneach má tá na tairbhí do shláinte, folláine, forbairt inbhuanaithe, cothromas agus sábháilteacht le húsáid, úsáideach agus le húsáid.
Tá sé ríthábhachtach infheistíocht a dhéanamh sna cineálacha bonneagair shóisialta agus seirbhísí a chuireann sláinte chun cinn a fhreagraíonn is fearr do riachtanais agus ionchais daoine, go háirithe dóibh siúd is mó atá faoi mhíbhuntáiste.
Tá sé mar aidhm ag treoir faisnéise EuroHealthNet ar sheirbhísí cur chun cinn sláinte (arna fhorbairt le tacaíocht ó WHO Europe agus Comhghuaillíocht comhpháirtithe WHO) acmhainn an phobail sláinte phoiblí agus an bheartais shóisialta níos leithne i mBallstáit an AE a thógáil chun rochtain a fháil ar chistí nua amhail an ciste infheistíochta méadaithe ’ InvestEU '. Scrúdaíonn sé conas is féidir linn cistí a mhéadú trí chánachas níos cliste, infheistíochtaí a threisiú agus smaointeoireacht nuálach, agus sláinte a aithint mar shócmhainn. Soláthraíonn sé samplaí trí raon cás-staidéir trasearnála. Cuireann an treoirleabhar tacar critéar infheistíochta atá dírithe ar shláinte an phobail i láthair d’infheisteoirí ionchasacha nó do bhainisteoirí airgeadais.
Is cinneadh eiticiúil go bunúsach é seirbhísí poiblí a mhaoiniú[Iv]. Ní mór dúinn a mheabhrú, áfach, nach dtacaíonn an treoir seo ar bhealach ar bith le muirir a chur i bhfeidhm nó le méaduithe ar mhuirir ar úsáideoirí aon seirbhíse poiblí. Ní gá ach oiread go ndíolfaí na cláir atá furasta a bhaint amach nó atá furasta a mhaoiniú ar mhaithe le brabús tapa airgeadais. Ina ionad sin, leis an treoir seo[V] táimid ag déanamh glao ar chreat eiticiúil a chur i gcroílár na gcinntí a dhéantar chun seirbhísí a chuireann sláinte chun cinn agus sláinte gach duine a fheabhsú. Cad a chiallaíonn muid leis seo? Ciallaíonn muid go mbaineann peirspictíocht eiticiúil le tosca sochaíocha, comhshaoil, uilíocha agus trédhearcachta a chur san áireamh chomh maith le torthaí airgeadais. Níor cheart go nglacfadh tuairisceáin airgeadais ardcheannas. Ag croílár na seirbhísí a chuireann sláinte chun cinn tá daoine. Maidir leis na seirbhísí seo go léir, ní mór gurb é an tosaíocht is mó ná sláinte agus folláine gach duine a fheabhsú, is cuma a gcúlra, a gcúinsí, nó a gcumas íoc.
Is éard atá i bpeirspictíocht eiticiúil ná tosca sochaíocha, comhshaoil, uilíocha agus trédhearcachta a chur san áireamh chomh maith le torthaí airgeadais.
Mar gheall ar forleatacht leanúnach na n-éagothroime sláinte ar fud agus laistigh de thíortha na hEorpa tá gá le cineálacha cur chuige nua. Éilíonn srianta ar bhuiséid sláinte poiblí bealaí cruthaitheacha agus nua chun seirbhísí a mhaoiniú agus a sheachadadh a chuireann sláinte agus folláine chun cinn agus a chosnaíonn iad. Chun na riachtanais seo a chomhlíonadh, teastaíonn lucht déanta beartas agus pleanálaithe ar fud ranna na huirlisí chun deiseanna maoinithe nua agus na teicnící a aithint chun iad a chur i ngníomh. Tá buntáistí iomadúla ag baint le hinfheistíocht a dhéanamh i seirbhísí dea-phleanáilte, cothromasach agus bunaithe ar fhianaise. Áirítear leis seo pobail áitiúla a neartú, seirbhísí sláinte agus sóisialta ar ardchaighdeán a chinntiú, inbhuanaitheacht chomhshaoil a spreagadh, agus gníomhaíocht eacnamaíoch a chothú.
A fhios agam go bhfuil buiséid cur chun cinn sláinte i measc na réimsí is leochailí de chaiteachas an chórais sláinte - a ghearrtar go minic nuair a chuirtear srian ar acmhainní - tá raon gníomhartha ar fáil. Cuireann ár dtreoir nua faisnéise sraith roghanna i láthair ar féidir le pleanálaithe agus lucht déanta beartas iad a úsáid chun dul i ngleic le cuid de na dúshláin acmhainní seo, sláinte agus folláine a fheabhsú, agus aghaidh a thabhairt ar mharthanacht agus leitheadúlacht na neamhionannas sláinte atá i measc na ndúshlán is tábhachtaí do rialtais dul i ngleic leo.[Vi].
Tá sé tairbheach do chách inár sochaí aghaidh a thabhairt ar chinntithigh shóisialta na sláinte. Tugann an treoir seo foinse inspioráide do mhaoiniú do sheirbhísí a laghdaíonn iargúltacht shóisialta, a thugann aghaidh ar fhadhbanna síceasóisialta ag an obair, a laghdaíonn tomhaltas táirgí a dhéanann dochar do shláinte, agus a choisceann drochshláinte sula dtosaíonn sé.
An treoir fiosraíonn sé conas is féidir linn cistí a mhéadú trí chánachas níos cliste, infheistíochtaí a threisiú agus smaointeoireacht nuálach, agus sláinte a aithint mar shócmhainn. Soláthraíonn sé samplaí trí raon cás-staidéir trasearnála. Cuireann an treoirleabhar tacar critéar infheistíochta atá dírithe ar shláinte an phobail i láthair d’infheisteoirí ionchasacha nó do bhainisteoirí airgeadais. Tá sé mar aidhm ag na critéir an bhearna idir sláinte phoiblí, folláine agus infheistíocht airgeadais a dhúnadh. Forlíonfar an treoir a forbraíodh i gcomhar le hOifig Réigiúnach WHO don Eoraip agus Comhghuaillíocht Comhpháirtithe WHO le huirlis idirghníomhach ar líne a sheolfar i mí Eanáir 2020.
